Bu ders, Balkan ve Osmanlı/Türkiye tarihinin farklı dönemlerinin çalışılması için gerekli kaynak türleriyle birlikte, bu farklı kaynaklarla ilişkili olarak tarihçilerin geliştirip kullandığı değişik yöntem ve yaklaşımların toplu olarak gözden geçirilmesini öngören "Kaynak ve Yöntem" dersleri grubunun bir parçasıdır. Özel olarak 17. ve 18. yüzyıllar için HIST 572'nin çıkış noktasında, Osmanlı imparatorluğunu Yeniçağın duragan, marjinal ve pasif bir seyircisi gibi resmeden ve 1970'lerden bu yana esaslı surette eleştirilmiş olan "gerileme" paradigmasının gözden geçirilmesi yatar. Son otuz yılda merkezi Osmanlı arşivlerinde yapılmış araştırmalardan hareketle dersin ilk bölümü, kilit analiz birimi olarak devleti alıp, 1600-1800 arasında (1) Osmanlı diyarlarının değişen ekonomi politiğine, (2) toprak tasarrufundaki değişime, (3) İstanbul'un iaşe ve ikmal sorunlarına, (4) yönetici seçkinler zümresinin reformcu ve tutucu kanatları arasındaki mücadelelere, (5) klişeleşmiş biçimiyle "kadınlar saltanatı"na ve daha genel olarak Osmanlı hanedanının yeni meşruiyet yöntemleri arayışına eğilecek; dersin ikinci bölümünde ise (6) taşra eyaletlerinin ekonomik, sosyal ve kültürel yaşantısı ile (7) Selanik, İzmir ve Halep gibi uluslararası liman kentlerinin yükselişi üzerinde durulacaktır. (8) "Lâle Devri", (9) "Doğu despotizmi" ve (10) "dünya sistemine eklemlenme" metaforlarının historiyografik eleştirisi, sömestirin son haftalarının konuları arasındadır.
